Υπεύθυνος μαθήματος:           Νικόλαος Θερίου
Τύπος μαθήματος:                  Μάθημα Ειδικότητας (ΜΕ)
Εξάμηνο:                                 Ε΄
Πιστωτικές μονάδες (ECTS):   6

Λογική του μαθήματος
Σήμερα, τα στελέχη επιχειρήσεων αντιμετωπίζουν ένα σύνολο από πολύπλοκους παράγοντες που επιβάλλουν την ανάγκη για στρατηγική σκέψη. Το σύγχρονο, πολύπλοκο και συνεχώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, προσδίδει στις στρατηγικές πρακτικές, αναλύσεις και δράσεις ακόμη μεγαλύτερη σημασία για την μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα ενός οργανισμού.

Τα στελέχη οφείλουν να ελέγχουν συνεχώς τις συνθήκες του εξωτερικού και εσωτερικού περιβάλλοντος και να είναι πρόθυμοι να μεταβάλλουν τις στρατηγικές αποφάσεις τους όταν η ανάγκη το επιβάλλει.  Θα πρέπει να έχουν αντίληψη των επιπτώσεων των δράσεων που προτείνονται και να αξιολογούν τη πιθανή αξία ενός καινούργιου στρατηγικού προσανατολισμού.

Οι βασικές αρχές και έννοιες της στρατηγικής εφαρμόζονται σε όλες τις μονάδες και τις λειτουργίες ενός οργανισμού.   Στις σύγχρονες επιχειρήσεις, όλα τα στελέχη ανεξαρτήτως επιπέδου, αναμένεται να κατέχουν στρατηγικές δεξιότητες και να μπορούν να σκέφτονται με στρατηγικό τρόπο σε σχέση με τη θέση που κατέχουν, αντί να βασίζονται σε ειδικούς στο τομέα της στρατηγικής.

Το μάθημα θα αναλύσει μια πληθώρα θεωριών και προσεγγίσεων στη στρατηγική διοίκηση επιχειρήσεων και θα εισάγει τους φοιτητές στα κύρια εργαλεία στρατηγικής αξιολόγησης, ανάλυσης και λήψης αποφάσεων. Στα πλαίσια του μαθήματος οι σπουδαστές θα έχουν την ευκαιρία να αξιολογήσουν τα βασικά συστατικά του κύριου ερωτήματος της στρατηγικής διοίκησης: Πώς και γιατί μερικοί οργανισμοί αποδίδουν καλύτερα από άλλους;

Στόχοι
1.    Η κατανόηση της μεταβαλλόμενης πρακτικής της στρατηγικής διοίκησης στα πλαίσια της λειτουργίας των οργανισμών σε ένα δυναμικό, αβέβαιο και πολύπλοκο επιχειρηματικό περιβάλλον.
2.    Η ανάπτυξη ικανοτήτων διοίκησης που θα βοηθήσουν τους σπουδαστές να προσθέσουν αξία στους οργανισμούς.  
3.    Η  κατανόηση των αναλυτικών εργαλείων που απαιτούνται για την αξιολόγηση του βαθμού επιτυχίας των οργανισμών σε σχέση με τους στρατηγικούς στόχους που έχουν θέσει.
4.    Η ανάπτυξη των δεξιοτήτων αναλυτικής σκέψης που απαιτούνται για την επιλογή στρατηγικών κατευθύνσεων από μια πλειάδα επιλογών.
5.    Η διερεύνηση των οργανωτικών δομών και διαφορετικών τύπων οργανωσιακής κουλτούρας σε σχέση με τα επίπεδα στρατηγικής τους εναρμόνισης (strategic fit). 
6.    Η κριτική αξιολόγηση της σημασίας της καινοτομίας, της μάθησης, της ηγεσίας και της αλλαγής στη χάραξη και εφαρμογή στρατηγικών.

Αποτελέσματα μάθησης
Με την επιτυχημένη ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα μπορούν να:
A.    Γνώσεις και Κατανόηση
•    Αξιολογήσουν με κριτικό τρόπο τη σύγχρονη θεωρία της στρατηγικής διοίκησης.
•    Επιδείξουν σε βάθος γνώσεις των διαφορετικών μοντέλων της στρατηγικής διοίκησης.
•    Αξιολογήσουν την αποστολή, τους σκοπούς και τους στόχους  ενός οργανισμού.
•    Αναγνωρίσουν και αξιολογήσουν τους  οργανωσιακούς πόρους και ικανότητες (resources and organizational capabilities), τις δεξιότητες κορμού (core competencies) και τις δυναμικές ικανότητες (dynamic capabilities).
•    Αναγνωρίσουν και κατανοήσουν τους παράγοντες κλειδιά της επιτυχίας ενός οργανισμού.
•    Αξιολογήσουν τις διαφορετικές προσεγγίσεις στη χάραξη στρατηγικής.
•    Κατανοήσουν και αξιολογήσουν τις ανταγωνιστικές δυνάμεις στην αγορά.
•    Κατανοήσουν και αξιολογήσουν τον ρόλο και την επιρροή των ενδιαφερομένων μερών (stakeholders).
•    Αναγνωρίσουν διαφορετικούς τύπους ανταγωνιστού πλεονεκτήματος.
•    Κατανοήσουν πως δημιουργείται αξία μέσω της στρατηγικής ηγεσίας κόστους και διαφοροποίησης.
•    Κατανοήσουν και αξιολογήσουν τη σημασία της δημιουργικότητας και της καινοτομίας στη στρατηγική επιτυχία.
•    Κατανοήσουν και αξιολογήσουν τη σημασία της δομής, του σχεδιασμού, της οργανωσιακής κουλτούρας και του επιχειρηματικού περιβάλλοντος στην αποτελεσματική στρατηγική διοίκηση των επιχειρήσεων.

Β. Διανοητικές ικανότητες
Με την επιτυχημένη ολοκλήρωση του μαθήματος οι φοιτητές θα μπορούν να:
•    Αναπτύξουν  δεξιότητες αναλυτικής και κριτικής σκέψης σχετικές με τη στρατηγική διοίκηση επιχειρήσεων
•    Αναπτύξουν ικανότητες εκτίμησης της φύσης της επιχειρηματικής στρατηγικής και των οργανωσιακών δυναμικών που εμπεριέχονται στην ανάπτυξη της
•    Αναπτύξουν ένα γνωστικό χάρτη των διαφορετικών στρατηγικών επιλογών και των προκλήσεων εφαρμογής για την μακροπρόθεσμη επιβίωση των οργανισμών που διοικούν.

Γ.  Άλλες ικανότητες 
•    Προσέγγιση λογικής και  διανοητικής τεκμηρίωσης απέναντι στη μάθηση.
•    Ικανότητες προγραμματισμού της επιτυχημένης ολοκλήρωσης του προσωπικού φόρτου εργασίας.
•    Ικανότητες επικοινωνίας σε γραπτό και προφορικό λόγο, με τη χρήση επιχειρημάτων σε εργασίες, παρουσιάσεις και δημόσιες συζητήσεις. 
•    Ικανότητα πρόκλησης νέων ιδεών των ιδίων και συναδέλφων σπουδαστών.
•    Διαχείριση σχέσεων συνεργασίας με συναδέλφους σπουδαστές και ακαδημαϊκό προσωπικό.

Ενδεικτικό περιεχόμενο του μαθήματος
•    Εισαγωγή στη στρατηγική (ορισμοί, επίπεδα στρατηγικής, στρατηγική διοίκηση)
•    Το εξωτερικό περιβάλλον (μακρο-περιβάλλον, κλάδοι, ανταγωνιστές, αγορές)
•    Το εσωτερικό περιβάλλον (πόροι και ικανότητες, στρατηγικές ικανότητες, διάγνωση της στρατηγικής ικανότητας)
•    Το όραμα της επιχείρησης
•    Οργανωσιακή κουλτούρα και στρατηγική
•    Επιχειρηματική στρατηγική
•    Στρατηγικές αποφάσεις και εταιρική στρατηγική
•    Διεθνής στρατηγική
•    Αξιολόγηση των στρατηγικών
•    Η στρατηγική στη πράξη (δομή, διαδικασίες, διαχείριση αλλαγής)

Δραστηριότητες μάθησης και εκπαίδευσης
A.    Γνώσεις και Κατανόηση
•    Διαλέξεις σε σύγχρονα θέματα του αντικειμένου
•    Διαδραστικά σεμινάρια που θα προωθούν την εργασία σε μικρές ομάδες και τη διάχυση των διαφορετικών αντιλήψεων και ιδεών.
•    Χρήση μελετών περίπτωσης της ελληνικής και παγκόσμιας οικονομικής πραγματικότητας.
•    Αυτό-διαχειριζόμενη μελέτη των σπουδαστών. 
•    Δραστηριότητες έρευνας και εργασίες.
•    Ανατροφοδότηση από τον υπεύθυνο καθηγητή
•    Ομιλίες καλεσμένων – ακαδημαϊκών, και κυρίως, στελεχών επιχειρήσεων και δημόσιων οργανισμών.
B.    Διανοητικές Ικανότητες
•    Ικανότητες ανάλυσης και σύγκρισης σημαντικών θεωριών και πρακτικών που παρουσιάζονται σε κεφάλαια βιβλίων, στη σχετική αρθρογραφία και σε σύγχρονες μελέτες περιπτώσεων.
•    Συζητήσεις και αξιολόγηση της θεωρίας και της οργανωσιακής πρακτικής. 
Γ.    Άλλες Ικανότητες
•    Διαλέξεις-Παρουσιάσεις
•     Ομιλίες επαγγελματιών
•     Συμμετοχή στα σεμινάρια-ασκήσεις πράξης και ομαδικές συζητήσεις
•    Παρουσιάσεις και εργασίες, αναλύσεις των μελετών περίπτωσης
•    Παρακολούθηση οπτικοακουστικού υλικού.

Αξιολόγηση

Αποτελέσματα Μάθησης	Μέθοδος Αξιολόγησης	Ποσοστό	Ελάχιστος Βαθμός	Λέξεις – Διάρκεια	Λεπτομέρειες
Α, Β, Γ	Ομαδική ανάλυση περίπτωσης (4)	40%	50% στο σύνολο	2000 λέξεις (written report) 30 λεπτά (παρουσίαση)	Παρουσίαση και γραπτή αξιολόγηση της στρατηγικής επιτυχίας ενός οργανισμού στο επιχειρηματικό του περιβάλλον
Α, Β, Γ	Ατομική ανάλυση περίπτωσης & παρουσίαση	60%		3000-4000 λέξεις	Ολοκληρωμένη στρατηγική αξιολόγηση ενός οργανισμού μαζί με προτάσεις για μελλοντικές βιώσιμες πρακτικές και στρατηγικές
Σημείωση: Ακόμη και αν κάποιος σπουδαστής απουσιάσει από κάποιο μάθημα οφείλει να έχει μελετήσει τη σχετική ύλη του μαθήματος και να έχει προετοιμάσει τυχόν απαιτήσεις για το επόμενο μάθημα

Προτεινόμενα συγγράμματα

Βασικά Συγγράμματα
ISBN		Συγγραφέας	Ημερομηνία		Τίτλος	Εκδότης
9789602184349		Νικόλαος Θερίου	2005		Η Στρατηγική Διοίκηση των Επιχειρήσεων	ΚΡΙΤΙΚΗ
960-359-104-1		Παπαδάκης Βασίλειος	2011		Στρατηγική Διοίκηση των Επιχειρήσεων	Μπένου Ε.
9780132664233		Fred David	2012		Strategic management Concepts & Cases 14th ed.	Pearson
9780273757337		Johnson Gerry, Whittington Richard and Scholes Kevan	2011		Fundamentals of Strategy, 2nd ed.	Pearson
9780071317009		Thompson, Peteraf, Gamble & Strickland III	2011		Crafting and Executing Strategy: The Quest for Competitive Advantage: Concepts and Cases, Global Edition	McGraw-Hill
Άλλα Συγγράμματα
9780470747094	Grant , R.M.,		2010	Contemporary Strategy Analysis and Cases: Text and Cases, 7th Edition		Wiley
9780132479066	Barney, J. B.,		2011	Gaining and Sustaining Competitive Advantage, 4th ed.		Pearson

Επιπλέον Βιβλιογραφία

Κλασσική Βιβλιογραφία

Hamel G. and C.K. Prahalad, Competing for the Future, first edition, Harvard Business School Press, 1994

Hamel G. Leading the Revolution , Harvard Businss School Press 2000.

Ghoshal S. and C.A Bartlett, The individualized Corporation: A Fundamentally New Approach to Management , London , Heinemann, 1998.

Markides , C ., and P . A . Geroski , Νικητής ο Δεύτερος: Πως οι Έξυπνες Επιχειρήσεις Αξιοποιούν τις Ριζοσπαστικές Καινοτομίες για να Εισέλθουν και να Κυριαρχήσουν σε Νέες Αγορές , Εκδόσεις Κριτική, 2006. Στην Αγγλική έκδοση Markides C.,C. and P.A., Geroski, 'Fast Second: How Smart Companies Bypass Radical Innovation to Enter and Dominate New Markets', Jossey-Bass, 2005.

Markides C., All the Right Moves: A Guide to Crafting Breakthrough Strategy , Boston , Harvard Business School Press, 2000

Leonard, D. (1998): Wellsprings of Knowledge, Boston, Massachusetts: Harvard Business School Press.

Βιβλιογραφία σε σύγχρονα θέματα

Marr, B. (2010): The Intelligent Company, John Wiley & Sons Ltd.

Neely, A., Adams, C. & Kennerley, M. (2002): The Performance Prism, Prentice Hall.

Kaplan, R. & Norton, D. (2001): The Strategy Focused Organization, Harvard Business School Press.

Ηλεκτρονικοί Σύνδεσμοι

www.strategyclub.com

www.contemporarystrategyanalysis.com

http://maaw.info/BalscoreArticles.htm

http://www.quickmba.com/strategy/

American Management Association  AMA is a membership-based management development and business education organization

Canadian Institute of Management  Canada's senior management association dedicated to professional development and enhancing managerial skills.

IOMA's Business Management Supersite  Find sample articles from 40 IOMA newsletters. Provides links to discussion groups and a business directory with over 600 links organized by industry sector.

Business.com   Directory of management consulting resources and information for business management professionals.

The Sloan Work and Family Research Network  Explore 'References & Research' for encyclopedia, glossary, statistics and a literature database.

BNET.com  Go-to site for current management news and articles

12manage  Includes a management encyclopedia and business dictionary.

Free Management Library  Community-generated resource of 650+ topics